Bứt phá giao thông thủy: Cơ hội vàng cho logistics Việt Nam
Sau cuộc sáp nhập địa giới hành chính lịch sử, Việt Nam có đến 21/34 tỉnh, thành giáp biển, nâng tỷ lệ địa phương ven biển từ 44% lên gần 62%. Đây được xem là “thời cơ vàng” để đánh thức tiềm năng giao thông thủy, phát triển mạnh vận tải thủy nội địa và logistics xanh.
Tận dụng lợi thế thiên nhiên
Việt Nam sở hữu hơn 3.260 km bờ biển và hệ thống sông ngòi dài 42.000 km có thể khai thác vận tải. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 113 yêu cầu các bộ ngành đẩy mạnh đầu tư, cải cách thủ tục và hoàn thiện chính sách phát triển vận tải đường thủy.
Theo Ngân hàng Thế giới, nếu tăng đầu tư cho vận tải thủy lên 5–7% tổng chi phí giao thông mỗi năm, sẽ mang lại hiệu quả gấp nhiều lần so với đường bộ. Bởi lẽ, chi phí vận tải bằng sông thấp hơn từ 3–5 lần so với đường bộ, lại góp phần giảm ùn tắc và phát thải.
Muốn nông nghiệp xanh, công nghiệp xanh thì vận tải, kho bãi, cầu cảng… cũng phải xanh
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH/thanhnien.vn
Giao thông thủy tăng trưởng ấn tượng
Tính đến tháng 5/2025, khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng tàu VR-SB đạt gần 550 triệu tấn, tương đương 150.000 xe tải mỗi tháng. Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 38%/năm, riêng năm 2024 có gần 94.000 lượt tàu, xử lý hơn 96 triệu tấn hàng, tăng gấp 13 lần so với 2015.
Tuyến TP.HCM – Cái Mép đã có hơn 70% lượng container vận chuyển bằng sà lan. Tuyến quốc tế Phnom Penh – TP.HCM dài hơn 400 km vận chuyển 30 triệu tấn hàng/năm, container tăng 20%/năm, đạt 430.000 TEU vào năm 2023.
Ngoài ra, vận tải thủy tại miền Bắc cũng khởi sắc: tuyến Hải Phòng – Bắc Ninh tăng từ 3 lên 35 chuyến/tuần, Ninh Bình – Hải Phòng đạt 4 chuyến/tuần từ đầu năm 2024.
Logistics xanh – Hướng đi bắt buộc
Theo các chuyên gia, logistics và cảng biển là xương sống của nền kinh tế. Tuy nhiên, đây cũng là lĩnh vực phát thải lớn. Việc chuyển đổi sang giao thông xanh là xu hướng toàn cầu. Dùng sà lan có thể giảm tới 70% phát thải CO₂ so với xe tải.
Ông Bùi Văn Quỳ, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, nhấn mạnh: “Không xanh thì sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu. Muốn nông nghiệp xanh, công nghiệp xanh thì vận tải cũng phải xanh.”
Hạ tầng và chính sách là chìa khóa
VN cần khơi thông luồng tuyến, đầu tư đội tàu container hiện đại. Trong hơn 1.000 tàu vận tải thủy hiện nay, chỉ có 48 tàu container, nhiều chiếc đã quá 25 năm tuổi.
Các chuyên gia kiến nghị: giảm thuế nhập khẩu tàu, hỗ trợ lãi suất vay vốn đầu tư tàu, và tăng tuổi tàu treo cờ Việt Nam lên 17 năm. Đồng thời, cần tiếp tục nạo vét các luồng trọng điểm, xây dựng hệ thống cảng thủy nội địa, kho cảng cạn (ICD) để phục vụ tốt hơn cho chuỗi logistics toàn quốc.
Nguồn: https://thanhnien.vn/but-pha-giao-thong-thuy-185250724234703147.htm
